Nieuwe aansprakelijkheidsregels vanaf 2025: wat betekent dit voor bestuurders, ondernemers en medewerkers?

Vanaf 1 januari 2025 trad het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek in werking. Dit brengt belangrijke wijzigingen in de aansprakelijkheidswetgeving met zich mee. 

Waar bestuurders en medewerkers vroeger vaak beschermd waren tegen directe aansprakelijkheidsclaims van derden, worden deze regels vanaf dit jaar ingrijpend gewijzigd.

Wat betekent dit concreet? En hoe kan je jezelf, je onderneming en je medewerkers beschermen?

Wat verandert er?

Afschaffing van het samenloopverbod

Tot nu toe kon een partij geen buitencontractuele vordering instellen als de schade veroorzaakt werd door een contractuele fout, behalve in uitzonderlijke gevallen. Dat verandert: vanaf 2025 kunnen benadeelden kiezen tussen een contractuele of buitencontractuele vordering, zolang ze schade, fout en een oorzakelijk verband kunnen aantonen.

Afschaffing van de quasi-immuniteit van hulppersonen

Tot nu toe genoten hulppersonen, zoals werknemers, onderaannemers en bestuurders, quasi-immuniteit: ze konden niet rechtstreeks aansprakelijk gesteld worden door de medecontractant van hun opdrachtgever.

• Vanaf 2025 kan dit wél: als een medewerker, onderaannemer of bestuurder een fout maakt die schade veroorzaakt, kan de benadeelde partij rechtstreeks een vordering tegen hen instellen.

Wat betekent dit concreet?

Situatie vroeger

Een ondernemer (Lisa) heeft een contract met een marketingbureau (BrightAds) om een nieuwe website en branding te laten ontwikkelen voor haar modezaak. BrightAds schakelt een externe grafisch ontwerper (Tom) in om het logo en de huisstijl te ontwerpen.

Tom maakt echter een fout: hij gebruikt een beschermd ontwerp zonder de juiste licenties, waardoor Lisa een juridische claim ontvangt wegens auteursrechtenschending. In het verleden kon Lisa alleen BrightAds aansprakelijk stellen, niet Tom zelf, omdat zij geen direct contract met hem had.

Situatie vanaf 2025

Met de nieuwe wetgeving kan Lisa Tom nu wél rechtstreeks aansprakelijk stellen voor zijn fout, ook al was hij enkel een onderaannemer van BrightAds.

Dit betekent dat:

• Externe professionals zoals freelancers, consultants en onderaannemers persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor fouten die schade veroorzaken.
• Een benadeelde partij sneller en effectiever schade kan verhalen, bijvoorbeeld als het marketingbureau failliet gaat of onvoldoende middelen heeft om de schade te vergoeden.

De nieuwe aansprakelijkheidsregels hebben ook een impact op je medewerkers. Voorheen konden werknemers enkel aansprakelijk worden gesteld door hun werkgever, niet door externe partijen. Vanaf 1 januari 2025 kan dat wél. Dit betekent dat werknemers in bepaalde gevallen rechtstreeks door klanten, leveranciers of andere externe partijen kunnen worden aangesproken als ze een fout maken die schade veroorzaakt.

Situatie vroeger

Een advocatenkantoor (Lex & Partners) werkt voor een klant (Ondernemer Sarah) aan een juridische overeenkomst. De juridisch medewerker (Lucas) maakt een fout in de overeenkomst, waardoor Sarah een boete krijgt van €15.000.

Vroeger kon Sarah alleen het advocatenkantoor aansprakelijk stellen, niet Lucas persoonlijk. Het kantoor kon intern beslissen of ze Lucas' fout zelf vergoedden of de verantwoordelijkheid bij hem legden.

Situatie vanaf 2025

Onder de nieuwe wetgeving kan Sarah nu rechtstreeks Lucas aansprakelijk stellen, zonder eerst naar het advocatenkantoor te moeten stappen.

Dit betekent dat:

• Werknemers in bepaalde gevallen persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor fouten die schade veroorzaken. 
• Het belangrijk wordt dat werkgevers hun arbeidsreglement en verzekeringen aanpassen om medewerkers te beschermen tegen onredelijke claims.

Wat betekent dit voor jou?

Voor bestuurders: verhoogde persoonlijke aansprakelijkheid

Ben je bestuurder van een vennootschap of feitelijke vereniging? Dan moet je rekening houden met de uitbreiding van je persoonlijke aansprakelijkheid.

Bescherm jezelf met deze acties:

• Controleer je bestuurdersaansprakelijkheid (D&O-verzekering) en verhoog indien nodig de verzekerde bedragen.
• Beperk je risico’s contractueel: zorg ervoor dat je aansprakelijkheid wordt afgedekt in bestuurdersovereenkomsten en statuten.
• Wees extra waakzaam bij bestuursbeslissingen: zware fouten of opzettelijke handelingen kunnen niet afgeschermd worden.

Voor ondernemers: pas je contracten aan

Heb je medewerkers of werk je met onderaannemers? Dan is het cruciaal om te anticiperen op de nieuwe regelgeving.

Wat kan je doen?

• Duidelijke contractuele afspraken: bepaal onder welke voorwaarden hulppersonen aansprakelijk kunnen worden gesteld en hoe ze zich kunnen beschermen.
• Beperk aansprakelijkheid waar mogelijk: neem exoneratieclausules op ten voordele van bestuurders en medewerkers.
• Wees transparant naar medewerkers en onderaannemers over de veranderende wetgeving en hun nieuwe verantwoordelijkheden.

Wat met je medewerkers? Hoe kan je hen beschermen?

Als werkgever kan je enkele belangrijke stappen zetten om je medewerkers te beschermen tegen onnodige risico’s.

• Arbeidsreglement updaten: Voeg een duidelijke passage toe over aansprakelijkheid en de rechten van medewerkers. Dit geeft hen houvast bij vragen of claims.
• Duidelijke interne afspraken maken: Bepaal hoe jullie als bedrijf omgaan met fouten en schadeclaims. Moeten medewerkers zich individueel verdedigen of neemt het bedrijf de aansprakelijkheid op zich?
• Check je beroepsaansprakelijkheidsverzekering: Veel bedrijven hebben al een verzekering die de organisatie beschermt, maar dekt die ook medewerkers als ze persoonlijk aansprakelijk worden gesteld? Zo niet, dan is het tijd om dit te regelen.
• Duidelijkheid scheppen in contracten: Bij externe samenwerkingen (bijvoorbeeld met klanten of leveranciers) kan je opnemen dat medewerkers niet rechtstreeks kunnen worden aangesproken en dat alle claims via de werkgever verlopen.
• Communiceer over de veranderingen: Veel medewerkers zijn zich niet bewust van deze nieuwe aansprakelijkheidsregels. Zorg dat ze goed geïnformeerd zijn en weten wat hun rechten en plichten zijn.

De nieuwe wetgeving vraagt een proactieve aanpak. Door duidelijke interne afspraken en een goed verzekeringsbeleid voorkom je problemen en bescherm je zowel je medewerkers als je bedrijf.

Heb je vragen over hoe je dit concreet kan aanpakken? We denken graag met je mee!